W kontekście rozwodu, pojęcie winy jest związane z tzw. „rozwodem z orzekaniem o winie”, co oznacza, że sąd może orzec, że jedna ze stron jest odpowiedzialna za rozpad małżeństwa z powodu określonego zachowania. W takim przypadku, mówi się o „stronie winnej” i „stronie niewinnej”.
Czy orzekanie o winie jest konieczne?
Od 2020 roku obowiązuje ustawa wprowadzająca tzw. „rozwód bez orzekania o winie”. Oznacza to, że orzekanie o winie w sprawie o rozwód zostało zniesione, a rozwód może być uzyskany bez konieczności wskazywania winy jednej ze stron za rozpad małżeństwa.
Zgodnie z nowymi przepisami, aby uzyskać rozwód, wystarczy przedstawić sądowi jednoznaczne wyrażenie woli małżonka, że zrywa związki małżeńskie i nie zamierza ich wznowić. Ponadto, rozwód może zostać przyznany na wniosek jednego z małżonków lub na ich wspólny wniosek. Sąd nie bada i nie orzeka o przyczynach rozpadu małżeństwa.
Ta zmiana legislacyjna miała na celu ułatwienie i przyspieszenie procesu rozwodowego oraz zapobieganie długim i konfliktowym postępowaniom sądowym. Obecnie w Polsce, rozwód może być uzyskany stosunkowo szybko, jeśli obie strony wyrażają zgodę na rozwiązanie małżeństwa.
Warto zaznaczyć, że choć „rozwód bez orzekania o winie” jest standardowym podejściem w Polsce, w pewnych wyjątkowych sytuacjach, jak przemoc domowa czy inne trudne okoliczności, mogą być podjęte działania mające na celu ochronę jednej ze stron lub dzieci.
W jakim celu walczyć o orzeczenie winy?
Walka o orzeczenie winy w sprawie o rozwód może wynikać z kilku powodów:
- Podział majątku: W niektórych jurysdykcjach orzekanie o winie może wpływać na podział majątku pomiędzy małżonków. Strona uznana za „stronę winną” może zostać obarczona większą odpowiedzialnością za długi lub zobowiązania finansowe w związku z rozpadem małżeństwa.
- Alimenty: Orzekanie o winie może mieć wpływ na ustalenie wysokości alimentów, jakie strona winna będzie płacić drugiej stronie lub dzieciom.
- Opieka nad dziećmi: W niektórych przypadkach, orzekanie o winie może wpłynąć na decyzje dotyczące opieki nad dziećmi. Sąd może uwzględnić, że jedna ze stron ma większy wpływ na rozpad małżeństwa i może to mieć konsekwencje dla wyboru, która strona będzie miała opiekę nad dziećmi.
- Aspekty emocjonalne i moralne: Dla niektórych osób, ważne jest, aby sąd oficjalnie potwierdził, że druga strona jest odpowiedzialna za rozpad małżeństwa. Może to wynikać z potrzeby zadośćuczynienia emocjonalnego, moralnego czy chęci oczyszczenia własnego sumienia.
- Działania zemsty lub naruszanie prywatności: Niekiedy strona może próbować wykorzystać orzekanie o winie jako sposób na naruszenie prywatności, zemstę lub szkodzenie drugiej stronie.
Warto jednak pamiętać, że w wielu jurysdykcjach obowiązuje „rozwód bez orzekania o winie”, co oznacza, że sąd nie bada przyczyn rozpadu małżeństwa ani nie obwinia żadnej ze stron. Dla wielu osób podejście to jest korzystne, ponieważ pozwala uniknąć długotrwałych i konfliktowych sporów sądowych.
